پترولوژی سنگ های آذرین آراسو و اسکارن مربوطه ( طارم سفلی، شمال غرب قزوین )

چکیده

منطقه مورد مطالعه در شمال غرب قزوین و در طارم سفلی است.زمین شناسی محدوده، متشکل از گدازهها و آذرآواری های (تراکی آندزیت، تراکی آندزیت بازالتی ، تراکیت و توف بلوری) با سن ائوسن است که شدیدا تحت تاثیر ماگماتیسم پس از ائوسن(الیگوسن) قرار گرفته است. سنگ شناسی توده نفوذی منطقهشامل کوارتز مونزونیت، مونزونیت و گرانیت می باشد که کوارتزمونزونیت بیشترین فراوانی را شامل می شود. مشاهدات سنگ شناسی و داده های ژئوشیمی نشان دهنده کالک آلکالن و متاآلومین نمونه های مورد مطالعه می باشد. طبق نمودارهای پتروژنز، گرانیتوئیدها و نمونه های آتشفشانی در محیط کمان آتشفشانی قاره ای تشکیل شده اند. گرانیتوئیدها نوع Iهستندو اکسید معمول، مگنتیت است.

اسکارنوئیدهای منطقه آراسو باگرانیتوئیدها در نمودار عنکبوتی،روندی مشابه دارند و همچنین دریک نوع محیط تکتونیکی واقع شده اند پس منشاء آنها می تواند توده نفوذی باشد که در سنگ های آتشفشانی ایجاد متاسوماتیسم اسکارنی را نموده است.

سیالات ماگمایی از طریق گسل ها و در نهایت شکستگی ها به داخل سنگ های قدیمیتر منطقه، آتشفشانی ها نفوذ کرده و دگرسانی های پروپیلیتی و آرژیلیتی حدواسط و همچنین اسکارنوئیدها را ایجاد نموده است. منشاء ماگمایی آهن با وجود فلوئور آپاتیت و اینکه گرانیتوئیدهای منطقه مولد این کانسارسازی هستند با وجود شباهت الگوی نمودارهای عنکبوتی مگنتیت با گرانیتوئیدها می تواند ثابت شود.

با مقایسه الگوی پراکندگی عناصر نادر خاکی آپاتیت و مگنتیت با تیپ کایرونا در نمودارهای عنکبوتی و به دلیل نداشتن هیچ گونه شباهتی این تیپ را برای کانسنگ های مگنتیت - آپاتیت به طور کامل نمی توان پذیرفت ولی با وجود آنکه آهک به طور مستقیم مشاهده نشده است باز هم احتمال اسکارن بودن منطقه وجود دارد و نیاز به بررسی های بیشتری است چون اسکارنوئید در منطقه بسیار به اسکارن هادر جهان شباهت دارد.

کلید واژهها : آراسو، گرانیتوئید نوع I، کالک آلکالن، کمان آتشفشانی، آپاتیت- مگنتیت،دگرسانی.

فهرست مطالب

فصل اول:کلیات.. 1

1-1-مقدمه...3

1-2- موقعیت جغرافیای طبیعی منطقه... 3

1-3 - راه های دسترسی به منطقه.. 3

1-4- جغرافیا و محیط زیست ناحیه.... 5

1-5- آب و هوای منطقه... 6

1-6- مطالعات پیشینو نتایج آن 7

1-7- بیان مسئله و فرضیات... 7

1-8- بیان روش و مراحل انجام تحقیق.. 8

1-9- هدف ها... 8

فصل دوم : زمین شناسی عمومی...................... 9

2-1- مقدمه..................................... 11

2-2- زون البرز................................. 11

2-3- زمین شناسی زون البرز - آذربایجان.......... 12

2-4- زون طارم.................................. 15

2-4-1- زیر زون طارم......................... 16

2-4-2- زیر زون هشتچین...................... 20

2-4-3- زیر زون رودبار....................... 21

2-4-4- زیر زون سلطانیه..................... 22

2-5-موقعیت منطقه مورد مطالعه در زمین شناسی ایران22

2-6- واحدهای سنگی موجود در منطقه............... 25

2-6-1-ائوسن (گدازه و آذر آواری)........... 29

2-6-2- نئوژن (توده نفوذی).................. 31

2-7- تکتونیک................................... 34

2-7-1- تکتونیک منطقه مورد مطالعه........... 35

فصل سوم: پتروگرافی.............................. 39

3-1-مقدمه..................................... 41

3-2-مقایسه نمونه های برداشت شده از منطقه در زیر میکروسکوپ با آنالیز XRD........................................ 41

3-3-بررسی نوع سنگ های منطقه مورد مطالعه....... 43

3-3-1-آتشفشانی ( گدازه و آذرآواری)........ 43

3-3-2-نفوذی (گرانیتوئید).................. 51

3-3-3- اسکارنوئید.......................... 58

3-4- بحث و استدلال.............................. 64

فصل چهارم: پترولوژی............................. 67

4-1- مقدمه..................................... 69

4-2- طبقه بندی های شیمیایی..................... 69

4-2-1- نمودارهای رده بندی سنگ های آتشفشانی و نفوذیTAS69

4-3-تعیین سری ماگمایی منطقه با استفاده از ترکیب شیمیایی 72

4-3-1- نمودارهای اکسید عناصر اصلی.......... 72

4-4-تغییرات اکسید عناصر اصلی و عناصر کمیاب .. 78

4-4-1-نمودارهای هارکر..................... 78

4-4-2- نمودارهای عنکبوتی.................... 82

4-5- مقایسه الگوی پراکندگی REEدر توده نفوذی نسبت به اسکارن و آنکلاو 84

4-6- تعیین محیط تکتونیکی....................... 86

4-6-1- آتشفشانی............................. 86

4-6-2- توده نفوذی........................... 88

فصل پنجم: زمین شناسی اقتصادی.................... 91

5-1- مقدمه..................................... 93

5-2- نحوه ته‌نشینی مواد معدنی در منطقه.......... 93

5-3-پتروگرافی سنگ های دگرسان شده............... 94

5-3-1- زون پروپیلیتی........................ 94

5-3-2- زون آرژیلیتی حد واسط................. 96

5-4- مطالعه نمونه های کانسنگی برداشت شده از منطقه 98

5-4-1- مگنتیت (₄Fe₃O)....................... 99

5-4-2- هماتیت (Fe₂O₃)....................... 100

5-4-3- گوتیت (FeO(OH........................ 101

5-4-4-روتیل(TiO₂).......................... 101

5-5- نمودارهای تهی شدگی و غنی شدگی............. 102

5-6- الگوی پراکندگیREEدر مگنتیت وآپاتیت آراسو. 106

5-6-1- آپاتیت.............................. 106

5-6-2- مگنتیت.............................. 109

5-7- مقایسه الگوی پراکندگیREEدر مگنتیت و آپاتیت آراسو با تیپ کایرونا............................................ 110

5-8- مقایسه سنگ های نفوذی آراسو با سنگ های نفوذی همراه با اسکارن های جهان .......................................... 112

فصل ششم :بحث و نتیجه گیری...................... 115

فهرستمنابع................................... 120

فهرست اشکال

شکل 1-1- منطقه آراسو در شمال غربی استان قزوین قرار دارد 4

شکل 1-2- مسیرهای دسترسی به منطقه آراسو.......... 5

شکل 2-1-موقعیتتقریبیگسلسلطانیه- تبریز،بهنقلاززینالی 14

شکل 2-2-تصویر چینه شناسی معادل سازند کرج در طارم20

شکل 2-3-زونهای زمین ساختی ایران (اشتوکلین،1968).23

شکل 2-4 - پهنه های مهم ساختاری- رسوبی ایران (آقانباتی، 1383) 23

شکل 2-5- واحد های ساختمانی- رسوبی ایران (نبوی، 1355) 24

شکل 2-6- پهنه بندی رسوبی- ساختاری ایران(افتخار نژاد، 1359)24

شکل 2-7- زیر پهنه های ایران مرکزی از دیدگاه( علوی، 1991) 25

شکل 2-8- تصویر ماهواره ای از منطقه مربوطه ( مربع زرد رنگ) 26

شکل 2-9- محدوده برداشت نمونه ها به اختصار در تصویر ماهواره ای 26

شکل 2-10- جایگاه زمین شناسی منطقه آراسو......... 27

شکل 2-11- دو تصویر از واحد E^tv................. 30

شکل 2-12- نمایی از واحد E₂^v...................... 31

شکل 2-13- نمایی از واحدهایG₁و G₂_................ 32

شکل 2-14 - نمونه آنکلاو موجود در کوارتز مونزونیت در واحدG₁ 32

شکل 2-15- نمایی از واحد G₁و رگه مگنتیتی واقع در آن 33

شکل 2-16- نمای کلی از منطقه مورد مطالعه......... 34

شکل 2-17- نمودار گل سرخی شکستگی های آراسو (احمدی، 1392) 36

شکل 2-18- امتداد شکستگی های منطقه آراسو در تصویر ماهواره ای. 37

شکل 2-19- نمودار گل سرخی شکستگی های آراسو....... 37

شکل 3-1- نمونه های دستی تراکی آندزیت........... 43

شکل 3-2- نمونه دستی توف.......................... 44

شکل 3-3- کلینوپیروکسنی که بیوتیتی می شود و پلاژیوکلاز که در اطراف به کانی های ثانویه

تبدیل شده است و بافت غربالی و خوردگی درآنها مشاهده می شود در تراکی آندزیت............................................. 45

شکل 3-4- کلینوپیروکسنی با ماکل کارلسباد است و بافت افیتیک در تراکی آندزیت بازالتی..................................... 47

شکل 3-5- اکتینولت با ماکل صلیبیو ترمولیت در مقاطع نازک تراکی آندزیتبازالتی..................................... 48

شکل 3-6- نتایج مربوط به آنالیز XRD برای نمونه تراکی آندزیت بازالتی 49

شکل 3-7- آلکالی فلدسپاتبا ماکل کارلسباد در مقاطع نازک تراکیت 50

شکل 3-8- مقاطع نازک توف بلوری.................. 51

شکل 3-9- نمونه دستی از سنگ گرانیت با بافت دانه درشت 52

شکل 3-10- کانی اسفن و شکستگی های تکتونیکی پلاژیوکلاز هادر مونزونیت 53

شکل3-11- زونینگ پلاژیوکلاز در مقاطع نازک کوارتزمونزونیت54

شکل 3-12- نتایج مربوط به آنالیزXRD برای نمونه ی کوارتزمونزونیتی55

شکل 3-13- سودومورف پیروکسنکه کلریت قالب آن را گرفته است در سینیت 56

شکل 3- 14-بافت میرمکیتی و بافت گرافیک در مقاطع نازک گرانیت57

شکل 3- 15- بافت گرانوفیری و بافت ساب افیتیک در مقاطع نازک گرانیت 58

شکل 3- 16- نمونه های دستی اسکارنوئید............ 60

شکل 3-17- مقاطعی از بلورهای مگنتیت، گوتیت و آپاتیت در اسکارنوئید 61

شکل 3-18- مقاطعی از بلورهای مگنتیت، تالک، ترمولیت و گارنت در اسکارنوئید......................................... 62

شکل 3-19- فلوگوپیت و بافت گل کلمیکلسیت ها در مقاطع اسکارنوئید 63

شکل 3-20- نتایج مربوط به آنالیزXRD برای نمونه ای از اسکارنوئید 64

شکل 4-1-نمودار TASبرای نمونه های آتشفشانی منطقه ( لوباس و همکاران،1986)....................................... 70

شکل 4-2- نمودار TAS برای نمونه های آتشفشانی منطقه ( کاکس و همکاران،1979)70

شکل 4-3- نمودار TAS برای نمونه های پلوتونیک منطقه ( میدلموست، 1994) 71

شکل 4-4- نمودار TASبرای نمونه های پلوتونیک منطقه (کاکس و همکاران،1979)71

شکل 4- 5- نمودارتعین سری ماگمایی ( ایرواین و بارگار، 1971)72

شکل 4-6- نمودار مثلثی AFM ( ایرواین و بارگار، 1971) 73

شکل 4-7- نمودار تعیین سری ماگمایی (پکسریلو و تیلور،1976) 74

شکل 4-8- نمودار تغییرات (شند،1943)............ 74

شکل 4-9- نمودار تعیین تیپ گرانیتوئید ها(چاپل و وایت، 1984 ) 75

شکل 4-10- نمودار تغییرات فراوانی اکسیدهای اصلی در برابرسلیس(هارکر، 1909).............................................. 79

شکل 4-11- نمودار تغییرات عناصرکمیاب(هارکر، 1909)81

شکل 4-12- نمودارهای عنکبوتی برای سنگ های آتشفشانی ( سان و مکدونا، 1989).............................................. 84

شکل 4-13- نمودارهای عنکبوتی برای سنگ های نفوذی ( سان و مکدونا، 1989).............................................. 84

شکل 4-14- نمودارهای عنکبوتی اسکارنوئید و آنکلاو و مقایسه با گرانیتوئید......................................... 85

شکل 4-15- نمودار تماییزی (پیریس و همکاران، 1977 )86

شکل 4-16- نمودار تمایزی (کابانیس و لوکول، 1989). 87

شکل 4-17- نمودارهای تمایز محیط تکتونیکی ( وود، 1980)88

شکل 4-18- نمودارهای تمایز محیط تکتونیکی گرانیتوئید ها (پیرس و همکاران، 1984)..................................... 89

شکل 5-1- مقاطعی که دچار دگرسانی پروپیلیتی شده است95

شکل 5-2- نتایج XRD برای نمونه ای اززون پروپیلیتی95 شکل 5-3- نمایی از زون آرژیلیتی حدواسط....................... 96 شکل 5-4- مقاطعی ازنمونه های کائولینیتی شده است.............. 97 شکل 5-5- نتایج XRD براینمونه ای از زون آرژیلیتی حدواسط..... 97

شکل 5-6-نمونه دستی اسکارنوئید.................. 98

شکل 5-7- نمونه دستی با بلورهای خودشکل مگنتیت... 98

شکل 5-8- شکل های بافت مگنتیت در نمونه اسکارنوئیدی و همچنین گرانیتوئیدی........................................ 100

شکل 5-9- هماتیت در زمینه مگنتیت در نمونه اسکارنوئید 100

شکل 5-10- روتیل (Rt) موجود در نمونه اسکارنوئید.. 101

شکل 5-11- روند تهی و غنی شدگی عناصراصلی اسکارنوئید نسبت به نمونه آتشفشانی........................................... 104

شکل 5-12- روند تهی و غنی شدگی عناصر اصلی اسکارنوئید نسبت به نمونه نفوذی.............................................. 105

شکل 5-13- روند تهی و غنی شدگی عناصر فرعی اسکارنوئید نسبت به نمونه آتشفشانی........................................... 105

شکل 5-14- روند تهی و غنی شدگی عناصر فرعی اسکارنوئید نسبت به نفوذی 106

شکل5-15- نتایج مربوط به آنالیزXRD برای تعیین نوع آپاتیت 108

شکل 5-16- نمودار عنکبوتی برای نمونه آپاتیت آراسو (سان ومکدونا،1989).............................................. 108

شکل 5-17- نمودار عنکبوتی برای نمونه آپاتیت - مگنتیت آراسو (سان و مکدونا، 1989)...................................... 109

شکل 5-18- نمودار عنکبوتی برایبرای نمونه مگنتیت (سان و مکدونا، 1989).............................................. 110

شکل 5-19- الگوی پراکندگیREEتیپ کایرونا از( فرتس و پردا، 1995)111

شکل 5-20- گرانیتوئید آراسو و مقایسه آن باگرانیتوئیدهای جهان همراه با انواع اسکارن.................................... 113

شکل 5-21- درجه سیر شدگی از آلومینیوم برای توده نفوذی آراسو در مقایسه با توده نفوذی به . همراه اسکارنهای مختلف جهان،اقتباس از (مینرت، 1995).............................................. 114

فهرست جداول

جدول 2-1- موقعیت جغرافیایی نمونه های برداشت شده ( به اختصار) 25

جدول 3-1- مقایسه کانی ها در مقاطع میکروسکوپی و آنالیز XRD42

جدول 4-1- نتایج حاصل ازآنالیز XRF سنگهایآراسو.. 75

جدول 4-2- نتایج حاصل از آنالیز ICP سنگهای آراسو. 76

جدول 4-3- نورم عناصر اصلی با CLبرای سنگ های آراسو 77

جدول 4-4- نورم عناصر اصلی بدون CL برای سنگ های آراسو 77

جدول 4-5- خصوصیات انوع گرانیتوئیدها ( هاریس و همکاران، 1986) 90

جدول 5-1- نتایج غنی شدگی و تهی شدگی عناصر اسکارنوئید نسبت به نمونه آتشفشانی........................................... 103

جدول 5-2- نتایج غنی شدگی و تهی شدگی عناصر اسکارنوئید نسبت به نمونه نفوذی.............................................. 104

علایم	نام	علایم	نام
Act	اکتینولیت	LREE	عناصر کمیاب سبک
AS	آراسو	Mt	مگنتیت
Bt	بیوتیت	N - MORB	مورب نوع N
Cal	کلسیت	ORG	گرانیت های پشته ی اقیانوسی
Chl	کلریت	Plg	پلاژیوکلاز
COLG	گرانیت های تصادمی	Phl	فلوگوپیت
Cpx	کلینوپیروکسن	Qt	کوارتز
E - MORB	موربنوع E	Rt	روتیل
Epi	اپیدوت	Sph	اسفن
Grt	گارنت	Tal	تالک
Goe	گوتیت	Tr	ترمولیت
Hm	هماتیت	VAT	تولئیت های کمان آتشفشانی
Hb	هورنبلند	VAG	گرانیت های کمان آتشفشانی
HREE	عناصر کمیاب سنگین	WPG	گرانیت های داخل صفحه
K-fld	آلکالی فلدسپات

جدول علائم و اختصارها

فصل اول

کلیات

1- 1- مقدمه

دورانسنوزوئیکدرایرانباماگماتیسمگستردهایهمراهبودهاستوهمچنیندورانمتالوژیکایرانشناختهشدهاست.ازاینرومطالعهوشناختآنازاهمیتویژهایبرخورداراست.دراینفصلبهبررسیموقعیتجغرافیاییمنطقه، مطالعاتپیشینونتایجآنها،روشهایتحقیق، فرضیاتو اهدافموردمطالعهمی پردازیم.

1-2- موقعیت جغرافیای طبیعی منطقه

منطقه طارم سفلی در شمال غرب استان قزوین و در بخش شرقی زون طارم قرار دارد. منطقه مورد مطالعه در بخشی از رشته کوهالبرز در منطقه طارم سفلی قرار گرفته است. رشته کوههای طارم به موازات رشته کوههای البرز و در دامنههای جنوبی البرز غربی واقع شده و دارای روند کلی شمال غربی-جنوب شرقی میباشد. مورفولوژی کلی منطقه، از امتداد رودخانههای اصلی و بزرگ و روند کلی واحدهای زمین شناسی و برخی از گسلههای عمده، از روند ذکر شده فوق تبعیت میکنند. با توجه به فعال بودن منطقه به لحاظ تکتونیکی و فرسایش شدید ناشی از آن، ریختشناسی منطقه بهشدت خشن و ناهموار است. منطقه مورد مطالعه نیز به تبعیت از زون طارم، دارای اختلاف توپوگرافی شدید است.

1-3- راه های دسترسی به منطقه

استان قزوین از استان‌های شمال غربی ایران است که در سال ۱۳۷۵ از استان تهران جدا شد و به همراه تاکستان از استان زنجان، تشکیل استان قزوین را داد. این استان از شمال با استان های مازندران و گیلان، از غرب با زنجان، از جنوب با همدان و مرکزی و از شرق با البرز همسایه است. استان قزوین بر پایه آخرین تقسیمات کشوری، دارای ۵ شهرستان قزوین، تاکستان، بوئین زهرا، آبیک و الوند است ومنطقه آراسو در شمال غرب این استان قرار دارد (شکل1-1).

(شکل 1-1)منطقه آراسو در شمال غربی استان قزوین و واقع در طارم سفلی،که با علامت ستاره مشخص شده است ( تهیه شده از سازمان نقشه برداری ایران).

مناسب ترین راه برای دسترسی به منطقه مورد مطالعه، استفاده از اتوبان جدید التأسیس قزوین رشت میباشد. برای این منظور پس از رسیدن به لوشان باید از ابتدای شهر به سمت غرب وارد جاده آسفالته لوشان- سیردان شد، سپس از روستای میرخوند علیا به سمت جنوب غرب و مقصد روستای چمن تغییر مسیر داد. روستاهایی که در این مسیر قرار دارند عبارتند از:لوشان به میرخوند علیا 15 کیلومتر، میرخوند علیا به ارکن کرد 4کیلومتر، ارکن کرد به قلالو 12 کیلومتر، قلالو به مصطفی لو 4 کیلومتر، مصطفی لو به پلنگه 6 کیلومتر، پلنگه به محمدده 5/4 کیلومتر، محمدده به اردک 4 کیلومتر، اردک به عباس آباد 14 کیلومتر، عباس آباد به زرند 5/1 کیلومتر، زرند به حصار 4 کیلومتر، حصار به دهنه 5/3کیلومتر، دهنه به چمن5کیلومتر از چمن به منطقه آراسو حدود 4 کیلومتر(شایان ذکر است که از دهنه به روستای چمن و از آنجا تا منطقه، خاکی است) ( شکل1-2). دو مسیر دیگر نیز برای رسیدن به منطقه آراسو وجود دارد که در شکل نشان داده شده است.

(شکل1-2) مسیرهای دسترسی به منطقه آراسو در شمال غربی قزوین.

1-4- جغرافیا و محیط زیست ناحیه

منطقه طارم سفلی، منطقهای کوهستانی است با وسعت تقریبی 194584 هکتار با موقعیت جغرافیایی 21,36ْ و 50,36ْ عرض شمالی و 00,49ْ و30,49ْ طول شرقی در منطقه شمال غربی استان قزوین و هم مرز با استان های گیلان و زنجان میباشد. مهمترین مسیر دستیابی به منطقه مذکور، جاده لوشان-سیردان در مجاورت خط ترانزیت و اتوبان جدید التأسیس قزوین- رشت است. از کوه های معروف منطقه می توان به سفید کوه (شامهدشت)، کوه قاجار اشاره نمود. تراکم پوشش گیاهی در منطقه چندان نبوده ولی وجود جنگلهایبلوط، باغات زیتون و جامعه تنک و متراکم ارس در قسمت های کوچکی از منطقه محسوس است. پوشش عمده علفی منطقه، اغلب خانواده گرامینه و بقولات (انواع گون- خارشتر- اسپرس) میباشد. وجود درختان کهنسال با قدمت هزار سال نظیر چنار سیردان از جمله آثار طبیعی منطقه محسوب می گردد.

حیات وحش عمده منطقه شامل پستاندارانی نظیر کل و بز وحشی، خرس قهوهای، پلنگ و گرگ میباشد و پرندگان منطقه شامل انواع پرندگان شکاری و قابل شکار هستند. از خزندگان و دوزیستان منطقه میتوان انواع مارهای سمی و غیر سمی و لاک پشت ها را نام برد. تخریب و نابودی پوشش گیاهی و از بین رفتن زیستگاههای حیات وحش، شکار و صید بیرویه، کشاورزی در مناطق پرشیب و پیشروی شن های روان حاشیه سد منجیل، مهمترین عوامل تهدید کننده محیط زیست ناحیه محسوب میگردد. در کل میتوان گفت حیات وحش و تنوع جانوری در درهها و ارتفاعات این منطقه به لحاظ زیبا شناسی، تحقیقاتی و آموزشی بسیار حائز اهمیت است. محصولات عمده کشاورزی در منطقه مورد بررسی گندم، جو، سیب زمینی، پیاز و انواع میوهجات میباشد.

1- 5- آب و هوای منطقه

استان قزوین متشکل از سه منطقه متمایز و مشخص کوهستانی، کوهپایه ای و دشتی است و مناطق کوهستانی به صورت کمربند ناپیوسته ای، نواحی شمالی، جنوبی و غربی آن را تحت پوشش خود قرار داده است. دامنه نوسانات بارندگی در منطقه، تغییراتی از 0 تا 500 میلی متر را نشان میدهد و دمای حداقل مطلق تا منهای 15 درجه سانتیگراد و دمای حداکثر مطلق تا 40 درجه سانتیگراد گزارش شده است، بهطور متوسط، رطوبت هوا بین 60 تا 70 درصد متغیر میباشد. این استان دارای آب و هوای متنوعی در طیف بیابانی، سرد و معتدل کوهستانی و گرم و نیمه مرطوب است . پراکندگی آب و هوای استان به شرح زیر می باشد:

1- آب و هوای سرد کوهستانی در نواحی شمالی و ارتفاعات جنوب غربی استان

2- آب و هوای معتدل در کوهپایه ها و دامنه ها

3- آب و هوای خشک تا نیمه خشک نواحی مرکزی دشت قزوین و بوئین زهرا

4- آب و هوای مرطوب گرمسیری در نواحی طارم و دره شاهرود.

آب و هوا در طارم سفلی و منطقه مورد مطالعه، سرد و مرطوب است و بارندگی در آن به بیش از 500 میلی متر در سال می رسد. به دلیل کم بودن نسبی ارتفاع و محصور بودن منطقه مورد نظر در بین ارتفاعات بلند، نسبت به اطراف گرم تر است به طوریکه بارش برف در زمستان به دلیل ذوب سریع موجب سفید پوش شدن زمین نمی گردد.

1-6- مطالعات پیشینونتایج آن

از اولین مطالعاتی که بر روی زون طارم انجام شده، گزارش شماره 13سازمان زمین شناسی می باشد (بازین و هوبنر¹، 1969) که کانسارهای مس منطقه طارم را متعلق به زمان پالئوژن پایانی و میوسن آغازین نسبت داده است. (بربریان²، 1981) زون طارم را از نظر محیط تکتونو-ماگمایی به قوس کمانی حاشیه فعال قاره مرتبط کرده است. درباره محیط ژئودینامیکی زون البرز- آذربایجان، مدل حاشیه فعال قاره بر پایه فرورانش نئوتتیس به زیر خرده قاره البرز و در نهایت تصادمی به شکل قوس- قاره در نظر گرفته شده است(علوی³، 1996). (حسینی⁴، 1997) آلونیت زایی در سنگ های آرژیلیتی مناطق ولکانیکی و ارتباط آلتراسیون آلونیتی با سنگ های آذرین منطقه و نیز جنبه اقتصادی آلونیت را مورد بررسی قرار داده است.

(رحمانی، 1383) با مطالعه کانسارهای آهن –آپاتیت زون طارم و ارائه شواهدی همچون عدم امتزاج دو مایع سیلیکاتی و اکسید آهن، منشاء آنها را ماگمایی معرفی کرد. (پیروان، 1384)ضمن بررسی ترکیب شیمیایی توده های نفوذی رخنمون یافته در زون طارم، حضور محفظه ماگمایی واحد را منشاء این توده ها دانسته است. (آسیابانها، 1387) زون طارم را از نظر جایگاه تکتونیکی، کمان قاره ای مرتبط با تصادم می داند. (تقیپور، مکیزاده، 1388)، با مطالعه خاستگاه دگرسانی های گرمابی با استفاده از ایزوتوپهای پایدار اکسیژن و دوتریوم در آلونیت های منطقه تاکستان(زون طارم سفلی)نمونه ها را در موقعیت آلونیت هایی با منشاء ماگمایی نشان دادند. (ابراهیمی و همکاران، 1388) در مقاله خود با عنوان پتانسیل عناصر فلزی ( به ویژه طلا و مس) در مطالعه موردی زاجکان، طارم سه محدوده امید بخش جهت اکتشاف را معرفی کرده است. همچنین مطالعات پراکنده ای در قالب پایان نامه ارشد صورت گرفته که اغلب سازند کرج و یا توده های نفوذی رخنمون یافته را از دیدگاه چینه شناختی و پترولوژیکی مورد بحث قرار داده اند.

دریافت فایل